Op amper een uurtje rijden sta je van Stockholm in Sörmland. Sörmland ligt ten zuiden van de Zweedse hoofdstad en wordt ook wel eens het land van de kastelen en de landhuizen genoemd. Samen met enkele andere internationale bloggers mocht ik dankzij Visit Sörmland op ontdekking in deze regio. Oja, als je ooit al over Södermanland gehoord hebt, it’s the same!
Strängnäs
We namen de trein van Centralen in Stockholm tot in Strängnäs. Daar wachtten Pernilla en Elisabeth ons op. Deze twee dames zouden ons de komende dagen de hoogtepunten van Sörmland tonen. Strängnäs, het eerste stadje dat we bezochten, charmeerde al meteen.
Strängnäs Domkyrka dateert van 1291. De Zweden betalen (bijna) altijd en overal met de kaart of met de smartphone app Swish. Zelfs in de kerk! Wil je een kaarsje branden of je stoelgeld betalen? Naast de collectebus vind je ook de Swish-code om geld over te maken via de app. Ik zie het hier nog niet zo snel gebeuren 🙂
Café Grassagården
Een adresje om te onthouden! Ik at tijdens mijn weken in Zweden veel kanelbullar en kardemummabullar maar de beste at ik hier, in Café Grassagården in Strängnäs! Eigenares Magdalena bakt de verschillende fika-verwennerijtjes met veel liefde. Naast fika kan je hier ook terecht voor een lichte lunch.
De huisjes rondom zijn ook echte historische schatten. Toen in 1871 in het stadje een grote brand uitbrak, besloten ze bij de heropbouw een soort van promenade te maken tot aan de kerk maar Grassagården mocht blijven staan omdat er erg veel mensen woonden. Gelukkig maar want de huisjes bieden een unieke blik op hoe het was om bijna 2 eeuwen geleden in Strängnäs te leven.
Hotel Roggebageriet
Dit familiehotel is ondertussen aan de vierde generatie toe. Naast het hotel is er ook de bakkerij en het restaurant. Ze gaan er prat op steeds met producten uit eigen regio te werken. Een gezond slaatje hoeft niet saai te zijn. Dat was het uitgangspunt van manager Richard Larsson toen hij de menukaart van Roggebageriet een update gaf. Mission accomplished want we smulden allen van de heerlijke frisse en vernieuwende salades die ze ons voorschotelden. Roggebageriet ontving trouwens ook de prijs voor het beste ontbijt. En van mij (en ik durf ook in naam van de rest van het gezelschap te spreken) krijgen ze ook nog de prijs van knapste manager 😉
Mariefred
Wat een lieflijk stadje! We hadden natuurlijk prachtig weer maar Mariefred is absoluut mijn favoriete plek in Sörmland! Ik kon me zo al zien aanmeren met mijn bootje en enkele dagen genieten van een beetje naar de overkant van het meer te staren.
Gripsholms Slott
Gripsholm Slott is één van de elf koninklijke kastelen van Zweden. Behalve het Haga kasteel waar kroonprinses Victoria woont zijn deze koninklijke kastelen trouwens allemaal te bezoeken, ook Drottningholm waar het Zweedse koningspaar zelf woont.
Gripsholm wordt ook wel eens het kasteel van Gustav Vasa genoemd, hij was namelijk verantwoordelijk voor de bouw van dit kasteel. De gids toonde ons één van de kamers van het kasteel die sinds de vijftiende eeuw niet meer veranderd was. De fresco’s zouden van 1573 zijn.
Mocht je je ooit afgevraagd hebben waar het befaamde rood/wit geruit stofje vandaan komt… Gripsholm was een zomerresidentie. Tijdens de wintermaanden dekten de bedienden alle meubels netjes af met, juist ja, een rood/wit geruitte stof. Het kasteel is verder ook geroemd om zijn uitgebreide collectie portretten van bekende Zweden: veel koninklijke portretten, uiteraard, maar ook één van de ABBA-leden, Astrid Lindgren en anderen kregen een plaatsje in deze unieke collectie.
Gripsholms Värdshus
Overnachten deden we in de oudste ‘Inn’ van Zweden. Gripsholms Värdshus is al open sinds 1609! Uiteraard bouwden en renoveerden ze sindsdien grote delen van het hotel. Toch hebben de kamers nog een erg authentieke look & feel.
De wifi was niet om over naar huis te schrijven maar er was wel een spa-ruimte en het diner was erg lekker. De chef kookt met lokale producten en tracht daar een internationale twist aan te geven. En dan het dessert! Njammie 🙂
Ook het ontbijt wil ik graag even vermelden want je kon er je eigen wafels bakken! En het prachtig uitzicht op het kasteel! Alleen daarvoor al een aanrader! Op Take me to Sweden kan je meer lezen over dit prachtig logies.
Gripsholmsgrillen
Korvmoj of hotdogkraampjes zijn alomtegenwoordig in Zweden. Helaas, een vegetarische optie is er zo goed als nooit. Gripsholmsgrillen is daar een fijne uitzondering op! Gripsholmsgrillen is niet zomaar het zoveelste hotdogkraam maar ze geven het gegeven ‘hotdogs eten’ een ware upgrade. Je zou het bijna een gastronomische ervaring noemen!
Ze proberen zoveel mogelijk zelf te maken. Ze probeerden zelfs hun eigen ketchup te serveren maar merkten dat de gasten toch naar de ‘ketchup-in-flesjes’ terug grepen. Maar buiten de ketchup is dus zowat alles in huis gemaakt. Het water komt me nog in de mond als ik denk aan de zoete aardappel-frietjes en de saus met zongedroogde tomaten!
Leuk om weten: in de zomermaanden breiden ze hun aanbod uit met Belgische wafels!
Nyköping
Nyköping is de hoofdstad van de regio Sörmland. Zeker wie met Ryanair naar Stockholm vliegt, moet een bezoekje aan Nyköping en de omgeving overwegen! Ryanair vliegt namelijk op Skavsta en dat ligt op amper enkele minuten rijden van Nyköping!
Nyköping biedt een leuke mix tussen oud en nieuw. Een sleutel is het symbool van de stad. Koning Birger zou in de 14e Eeuw namelijk zijn twee broers opgesloten hebben en daarna de sleutel in de rivier gegooid hebben. In de 19e Eeuw zou een jongen deze sleutel gevonden hebben. De sleutel komt nu terug in het stadsmeubilair, stadslogo en verschillende kunstwerken in de stad.
Leuk weetje: ook Nyköping heeft een archipel. Eén van de eilandjes daar, Trosa, is een echte pleisterplek voor al wie koninklijk bloed heeft of tot de Zweedse jetset behoort. Eén van de ABBA’s heeft er ook een zomerstekje. Dat je Trosa vertaalt als ‘onderbroek’ doet bij de meeste mensen toch een glimlach op het gezicht verschijnen.
Sunlight Hotel
De vroegere Sunlight-fabriek in Nyköping kreeg een tweede leven als hotel. We bleven er een nachtje slapen, genoten er eventjes van het zwembad (de jacuzzi werkte helaas niet en ik had ook een probleempje met de plastiek sluiting van mijn bikini) en trokken gekke foto’s bij de oldtimers die opgesteld stonden in de hall. Echt, die Zweden lijken dol te zijn op het verzamelen van oldtimers!
Het Sunlight Hotel ligt wat buiten het centrum maar met de taxi ben je zo in het centrum. Bepaalde periodes van het jaar huurt een Duits productiehuis een deel van het hotel af voor hun crew tijdens de opnames van een gekende serie. Ze waren er ook toen wij er waren maar we hebben in elk geval niemand herkend 🙂
Nynäs
Het landhuis van Nynäs heeft nog originele plafonds uit de 17e eeuw! Twee keer per jaar kuisen bedienden dit plafond af maar er is verder nog niets aan gerestaureerd. We volgden de gids van de kelders tot op zolder. Daarna aten we een lichte lunch in de orangerie. Proef zeker ook eens hun appel- en/of vlierbloesemlimonade!
Stendörren
Enkele kilometers van Nynäs Slott ligt Stendörren, een nationaal park. Oh, de skärgården of de archipel… Ik begrijp waarom zoveel Zweden een zomerhuisje hebben in de archipel. Ik zou dat ook wel willen. Stendörren is een natuurpark in de archipel waar je je even een echte local voelt. Neem je picknick mee en wandel een stukje van de wandelroute (de bomen die gemarkeerd zijn met een oranje lijn wijzen je de weg) en kies een stukje gladde rots waar je in alle rust kan zitten. De durvers springen natuurlijk ook even in het water 🙂 Echt een aanrader! Ja, het is eerst best koud maar het went snel. Uit het water geraken was niet zo eenvoudig met de gladde, natte rotsen. Gelukkig schoot een attente Zweed me ter hulp 🙂
Nog meer Sörmland
Malmköping
Toen ik het programma van deze perstrip doorgestuurd kreeg, las ik dat we het dorpje zouden bezoeken waar het boek van Jonas Jonasson over een honderdjarige man die de dag van zijn verjaardag uit het raam van het rusthuis kroop en verdween, zich afspeelde. Hundraåringen som klev ut genom fönstret och försvann, ik herinnerde me dat mijn Skype-lerares me het boek ook al aangeraden had.
Eens in Zweden aangekomen, stapte ik meteen de eerste de beste boekhandel binnen en vroeg naar het boek. Ik had in februari al eens een poging gedaan om een Zweeds boek te lezen maar toen was het duidelijk nog een beetje te vroeg. Hundraåringen had me al bij de eerste pagina meermaals doen glimlachen. Zelfs al luidop doen lachen.
Ik keek er dus naar uit om Malmköping te bezoeken en het rusthuis en ook de plaatselijke bushalte te zien. Zoals dat wel vaker het geval is met persreizen was het echter een erg kort bezoekje. Ze vertelden me wel dat er ter plekke ook Hundraåringen-wandelingen worden georganiseerd. Een reden om dus nog eens terug te gaan!
Julita Manor
Julita maakt deel uit van het Nordiska Museum in Stockholm. De laatste eigenaar van Julita Manor verzamelde ‘huizen’. Echt, ik wist niet dat Zweden zo’n hoarders waren 🙂 Hij had geen erfgenamen en besloot zijn landhuis en de andere stukken uit zijn collectie aan Nordiska Museet te schenken. Er was één voorwaarde. Ze moesten zorgen dat er in de gastenkamers van Julita overnacht kon worden. Julita is dus niet alleen een (openlucht)museum (een beetje vergelijkbaar met Skansen in Stockholm maar dan ruimer) maar je kan ook logeren in één van de gastenkamers. We hadden er ook een uitgebreide fika-picknick.
Sparreholms Slott & Öster Malma
Dit reisverslag afsluiten doe ik met twee buitenbeetjes. Niet mijn meug maar er zal vast een publiek voor zijn 😉
Sparreholms Slott is een prachtig kasteel waar je ook kan overnachten. Het is een kasteel (of is het eerder de kasteelheer) met een hoek af. Je vindt er namelijk een gigantische privé-collectie oldtimers, een museum met ontelbaar veel oude fietsen en de grootste collectie juxboxes in Europa! Bij het kasteel hoort ook nog een ‘paardencentrum’ waar op hoog niveau getraind wordt voor dressuur en andere specialiteiten.
Öster Malma is een domein met kasteel, gelegen aan het Malmasjömeer. In 1994 kocht het Zweedse jachtverbond het domein. Jammer dat het restaurant in de kelders zit en je daardoor niet van een mooie Zweedse zomeravond kan genieten. Ik kon het me nochtans voorstellen hoe mooi de zonsondergang moet zijn aan de overkant van het meer. Wel fijn dat ze ook de vegetariërs in het gezelschap een lekker alternatief konden voorschotelen voor hun wild-schotels.
Het was voor mij vooral een afknapper om te vernemen hoe ze in de zomermaanden enkele dieren in weliswaar grote terreinen opsluiten zodat de bezoekers ze zouden kunnen zien. Beetje een verkeerde boodschap, vind ik persoonlijk. Ik heb dus ook bewust geen foto’s genomen van de elanden. Als ik één had tegengekomen in de vrije natuur ging ik dat zeker wel gedaan hebben. Ik vind dat we kinderen ook kunnen leren dat het zien van wilde dieren geen garantie is. Educatie moet toch ook op een andere manier kunnen? Maar voor wie echt elanden en ander wild wil zien, kan dat dus in Öster Malma. Je kan er ook blijven slapen in de jeugdherberg/hotel.
Om te onthouden van Sörmland: de prachtige kastelen en landhuizen, de overweldigende natuur, de pittoreske dorpjes (<3 Mariefred!), de zalige zonsondergangen en dat allemaal vlakbij Stockholm! Handig voor wie een country break wil combineren met een citytrip 🙂
Met dank aan Visit Sörmland